Büyük ünlü uyumuna aykırı nedir?
Bitişik birleşik sözcüklerde büyük ünlü uyumu aranmaz: açık göz, bilgisayar, soyat, hanımeli vb. -gil, -ken, -leyen, -mtırak, -yor ekleri büyük ünlü uyumuna uymaz: Akşam-leden, bakla-gil-ler, bilgi-ken, ekşi-mtırak, Yürü-yor, vb.
Küçük ünlü uyumuna aykırı ne demek?
Örnek: “Kinderzimmer” sözcüğü, hecelerinde “i, a, ı” ünlülerini içerdiği için kurala uyan bir sözcüktür. “Defend” sözcüğünün hecelerinde “a” düz, “u” yuvarlak ve “a” düz ünlüleri bulunduğu için, küçük ünlülerin uyumuna uymayan sözcükler sınıfına aittir.
Büyük ünlü uyumuna uymayan sözcük nedir?
Alıntı kelimelerde büyük ünlü uyumu gerekmez: uyum, badem, ceylan, kipper, dükkan, fidan, gazete, hamsi, kestane, keman, limon, model, kuvvet, güreşçi, merhaba, sinema, tiyatro, eğil, ziyaret. Bileşik kelimelerde büyük ünlü uyumu gerekmez: açıkgöz, bilgisayar, sofayat, hanımeli, vb.
Büyük ünlü uyumuna nasıl bakılır?
Türkçe bir sözcükte ilk hecenin ünlüsü kalınsa (a, ı, o, u), sonraki hecelerin ünlüleri de kalın olur (a, ı, o, u); ilk hecedeki ünlü inceyse (e, i, ö, ü), sonraki hecelerin ünlüleri de ince olur (e, i, ö, ü). Bu özelliğe “Büyük Ünlü Uyumu” denir.
Büyük ünlü uyumuna aykırı sözcük nasıl olur?
Majör ünlü uyumuna uymayan ekler. Türkçede ekler kelimenin son ünlüsüne göre uyumlaştırılır. Ancak bazı ekler bu kurala aykırıdır: -ki, -yor, -ken, -mtırak, -gil, -leyen. Bu ekler her zaman majör ünlü uyumuna uymaz. Akşamları baklagiller, çalışırken, ekşi-ekşi, yürürken gibi.
Büyük ve küçük ünlü uyumu kuralı nedir?
Türkçe bir sözcüğün ilk hecesindeki ünlü kalınsa, diğer hecelerdeki ünlüler de kalın olur; ilk hecedeki ünlü inceyse, diğer hecelerdeki ünlüler de ince olur. Büyük harf uyumunun kuralları [2, 3]: Bizim dilimize yabancı dillerden alınan sözcüklerde büyük harf uyumu aranmaz.
Küçük ünlü uyumuna uymayan kelimeler nelerdir?
Küçük ünlü uyumu gerektirmeyen kelimeler: Yabancı dillerden Türkçeye çevrilen birçok kelime küçük ünlü uyumunu takip eder. Ancak, bu kural ödünç kelimelerde gerekli değildir: daktilo, doktor, motor, kabul, kitap, konsül, yaramaz, önemli, alacaklı, müzik, profesör, radyo, onurlu, vb.
Sandalye büyük ünlü uyumu var mı?
İlk gece inceyse diğerleri de ince olmalıdır. Ancak bu kelime hem kalın hem de ince ünlüler içerir. Yani kelime chair’dir. Büyüklerin uyum kuralına uymaz.
Küçük ünlü uyumuna nasıl bakılır?
Kelimelerdeki ünlülerin yapısı, küçük ünlülerin uyumunu incelemek için incelenir. İlk hecede düz ünlü ve ikinci hecede yuvarlak ünlü bulunan kelimeler, küçük ünlülerin uyumuna uymaz. Örnek kelime: pharynx – Bu kelimenin ilk hecesindeki “u” ince ünlüdür ve ikinci hecedeki “a” düz ünlüdür.
Yor eki küçük ünlü uyumunu bozar mı?
UYARI 4: “-yor” eki her zaman düşük ünlü uyumunu bozar. UYARI 5: Yabancı sözcüklerde ve bileşik sözcüklerde düşük ünlü uyumuna gerek yoktur.
Damak uyumu nedir?
Kural şudur: Bir kelimenin ilk hecesinde kalın ünlü varsa, sonraki hecelerdeki ünlüler de kalın olmalı ve bir kelimenin ilk hecesinde ince ünlü varsa, sonraki hecelerdeki ünlüler de kalın olmalı. Bir kelimenin ilk hecesinde ince ünlü varsa, sonraki hecelerdeki ünlüler de ince olmalı, damak uyumudur.
Saat büyük ünlü uyumuna uyar mı?
“Visit”, “Theater”, “Viraj”, “Gazelle”, “Fidan”, “Anchovy”, “çiroz”, “Pehlivan”, “Dukkan”, “Model” ve benzeri sözcükler ödünç sözcükler olduğundan, bu sözcükler için büyük harf kuralı gerekli değildir. Bu kural, “saat” ve “taş” gibi tek heceli sözcükler ve “açıkgöz” ve “çekmeköy” gibi bileşik sözcükler için geçerli değildir.
Küçük ünlü uyumuna aykırılık nedir?
Alıntı sözcüklerde küçük ünlü uyumu aranmaz: aktör, alkol, bandrol, daktilo, kabul, doktor, yaramaz, önemli, alacaklı, müzik, profesör, radyo, onurlu, vb. Bazı sözcüklere eklenen ve küçük ünlü uyumuna aykırı olan ekler, sözcüğün son ünlüsüne uygundur: kavun-u, kupon-luk, muzır-lık, müzik-çi, yağmur-luk, vb.
Şişman büyük ünlü uyumuna uyar mı?
-Büyük ünlü uyumuna aykırı Türkçe sözcükler de vardır: ana, dahi, elma, hani, inan, kardeş, şişman, vb. Alıntı sözcüklerde büyük ünlü uyumu aranmaz: uyum, badem, ceylan, çiroz, dükkân, fidan, gazete, hamsi, kestane, limon, model, kuvvet, otomatik, pehlivan, selamlaşma, tiyatro, eğilme, ziyaret, vb.
Büyük ünlü harfler hangisi?
Geniş ünlüler: a, e, o, ö Geniş ünlüler: ı, i, u, ü
Küçük ünlü uyumuna uymayan kelimeler nelerdir?
Küçük ünlü uyumu gerektirmeyen kelimeler: Yabancı dillerden Türkçeye çevrilen birçok kelime küçük ünlü uyumunu takip eder. Ancak, bu kural ödünç kelimelerde gerekli değildir: daktilo, doktor, motor, kabul, kitap, konsül, yaramaz, önemli, alacaklı, müzik, profesör, radyo, onurlu, vb.
Sandalye büyük ünlü uyumu var mı?
Eğer biri ilk akşam zayıfsa, diğerleri de zayıf olmalı. Ancak, bu kelime hem yüksek hem de alçak ünlüler içeriyor. Yani sandalye kelimesi. Büyük uyum kuralına uymuyor.
Kalınlık ve incelik uyumu Türkçede nedir?
1) Kalın-ince uyum (ana ünlü uyumu) Türkçe sözcüklerde kalın ünlülü (a, ı, o, u) heceler kalın ünlüyle; kalın ünlülü (e, i, ö, ü) heceler kalın ünlüyle telaffuz edilir: okulundan, oğlumuzla, gömleğin, arkandan vb.
Küçük ünlü uyumuna nasıl bakılır?
Kelimelerdeki ünlülerin yapısı, küçük ünlülerin uyumunu incelemek için incelenir. İlk hecede düz ünlü ve ikinci hecede yuvarlak ünlü bulunan kelimeler, küçük ünlülerin uyumuna uymaz. Örnek kelime: pharynx – Bu kelimenin ilk hecesindeki “u” ince ünlüdür ve ikinci hecedeki “a” düz ünlüdür.