1 Vinç Ne Kadar? Etiket Fiyatından Çok Daha Pahalı Bir Soru
Şunu en baştan söyleyeyim: “1 vinç ne kadar?” diye soran herkese tek satırlık cevap vermek, inşaata bakıp “şu bina kaça?” demek kadar yanıltıcı. Sahada gördüğüm tablo şu: Birileri arıyor, “25 tonluk mobil vinç kaça?” diyor; oysa mesele sadece ton değil—bom uzunluğu, kurulum, yol izinleri, operatör, yakıt, bakım, hatta şantiyenin zemin durumu bile faturayı baştan yazıyor. Bu yazı, “fiyat”ın arkasındaki görünmeyen kalemleri ifşa etmek ve tartışmayı başlatmak için kaleme alındı.
Fiyatı Kim Belirliyor? Cevap: Sahadaki Gerçekler
İster satın alma ister kiralama olsun, “etiket”i asıl belirleyen saha koşullarıdır. Çoğu teklifin üstüne yazılmayan bedel; mobilizasyon, demobilizasyon, yol izinleri, eskort, kurulum–söküm süresi ve beklemelerdir. Peki biz hâlâ “kaç para?” diye sormaya devam edecek miyiz, yoksa “hangi senaryoda neye para ödüyorum?” diye soracak cesareti toplayacak mıyız?
Vinç Tiplerine Göre Gerçeklik Kontrolü
- Mobil Vinç (Teleskopik): Çeviklik ve hızlı kurulum + şehir içi erişim. Fiyatı çoğunlukla tonaj ve bom uzunluğu belirler; ama operasyon süresi ve yol izinleri çarpanı ekler.
- Kule Vinç: Satın almada yüksek ilk yatırım; kiralamada kurulum–söküm, temel ve elektrik gibi yan kalemler belirleyici. Zemin ve rüzgâr koşulları verimliliği doğrudan etkiler.
- Paletli (Crawler): Zemin baskısı ve kaldırma kabiliyeti şahane; lojistik ve nakliye pahalı. Büyük şantiyelerde günler kazandırır; yanlış projede bütçeyi eritir.
- Kamyon Üstü (Hiab/Loader Crane): Nakliye + kaldırmayı birleştirir; “küçük işler”de bile operasyon sürelerini dramatik düşürür.
Satın Alma mı, Kiralama mı? (Provokatif Soru #1)
“Kendi vincim olsun, kira vermem” romantizmi mi, yoksa “çekirdek ekiple kiralama” pragmatizmi mi? Kuru gerçek şu: Kendi vincine sahipsen sermaye bağlama, değer kaybı, bakım ve yedek parça, periyodik muayene, operatör ve sigorta üzerine sürekli nakit akışı yönetirsin. Kiralamadaysa kullanmadığın günün maliyetini ödemez, ancak tedarik sıkıştığında fiyat–zaman baskısına razı olursun. Hangisi daha pahalı? Projenin temposu ve doluluk oranı söyleyecek.
Basit Ama Acımasız Bir Çerçeve
Toplam Sahip Olma Maliyeti (TCO) = Satın Alma Bedeli + Finansman + Bakım/Onarım + Sigorta + Operatör + Yıllık Muayene/Belgelendirme + Depolama + Atıl Süre Bedeli – (Satışta Elde Edilen Değer). Bu formülü dürüstçe dolduramıyorsan, “satın almak daha ucuz” yanılgısına koşuyorsun demektir.
“1 Vinç Ne Kadar?”ı Parçalara Ayıralım
1) Kapasite ve Bom Uzunluğu
Aynı tonajdaki iki vincin fiyatı neden farklı? Çünkü “ton” tek başına bir şey söylemez; ton–metre (kaldırma eğrisi), bom bölümleri, luffing jib ihtiyacı, karşı ağırlık kombinasyonları fiyatı yeniden yazar. Provokatif soru: Sadece “kaç ton?” diye sorarak pazarlığa giriyorsan, kime avantaj sağlıyorsun?
2) Saatlik/ Günlük/ Aylık Kiralama Çarpanları
Birçok sağlayıcı minimum saat, operatör dahil/dahil değil, gece/hafta sonu çarpanları uygular. Kâğıt üstünde ucuz görünen saatlik bedel, mobilizasyon ve bekleme dakikalarıyla gerçeğini gösterir. Provokatif Soru #2: Teklifinde bekleme süresi nedir? Rüzgâr/yağış nedeniyle duruş kimin hanesine yazılıyor?
3) Mobilizasyon ve İzinler
Şehirlerarası geçiş, dar sokak, köprü kısıtı, eskort ve özel güzergâh… Hepsi “fiyat”tır. Birçok işletme bu kalemi pazarlıkta görmezden gelir, sonrasında faturada görünce “pahalıymış” der. Hayır, görünmez masrafı görmedin.
4) Operatör, Rigger ve Ekipman
İyi bir operatör ve doğru işaretçi (rigger) yoksa, vinci ucuza almak hız kazandırmaz; tam tersine yavaş iş = pahalı vinç doğurur. Provokatif Soru #3: Güvenlik ekipmanları ve sapan/koç boynuzu/ankraj listesi teklifte ayrı kalem mi?
Fiyatı “Ucuza” Çeviren Stratejiler (Gerçekten Ucuz mu?)
- Doğru Boy, Doğru Gün: Aşırı kapasite seçmek konfor sağlar ama cüzdanı yakar. Eksik kapasite ise şantiyeyi kilitler—en pahalı senaryo.
- Toplu Planlama: Aynı bölgede birden fazla kaldırma işi varsa, mobilizasyon maliyeti bölüşülür. Lojistiği siz yönetmezseniz, cebinizi başkası yönetir.
- Net Çizimler & Risk Analizi: Rüzgâr limitleri, zemin taşıma kapasitesi, yük ağırlık merkezi… Proje dosyan zayıfsa, en pahalı vinci kiralarsın: yanlış vinç.
Satın Almada “Pusula” Maddeleri
İkinci el saat/çalışma saatleri, bakım kayıtları, yağ analizleri, teleskopik bomun segment aşınmaları, hidrolik sızıntı, döner tabla boşlukları, elektronik hata geçmişi, marka–yedek parça bulunurluğu. Provokatif Soru #4: “Ucuz” diye aldığın vincin 6 ay sonra servis kuyruğunda beklemesi, gerçekten ucuz mu?
Şeffaf Bir Fiyat Konuşması Nasıl Yapılır?
Adım 1 — İş Tanımı
Yük ağırlıkları, en/kaldırma yüksekliği, erişim mesafesi, zemin ve rüzgâr kayıtları. Çizim ve fotoğraf ekle. “Bir bak gel” devri bitti.
Adım 2 — Kapsam Listesi
Operatör, yakıt, rigger, sapanlar, bekleme, gece/mesai, eskort–izin, sigorta, sorumluluk sınırları. Hepsini kalemle.
Adım 3 — Zaman Planı
Kurulum–söküm saatleri, alternatif tarih, hava durumu esnekliği. Geciken bir beton pompası, vinci pahalıya çevirir.
“1 Vinç Ne Kadar?”ın Asıl Cevabı
Bir vinç; yanlış soruya verilmiş doğru yanıtla pahalılaşır. Doğru soru şudur: “Benim işim için hangi vinç, hangi kapasite ve hangi kapsamla, hangi toplam maliyetle?” Bunu netleştirdiğinde, fiyat kendiliğinden şeffaflaşır. Aksi hâlde “ucuz” gördüğün teklif, mobilizasyonda, beklemede, izin ve rüzgâr duruşlarında seni sessizce soyar.
Tartışmayı Başlatıyorum
Yükleniciler: Neden hâlâ “saatlik kaç?” diye soruyorsunuz da “mobilizasyon + bekleme + risk paylaşımı modeli nedir?” diye sormuyorsunuz? Vinç firmaları: Neden tekliflerin %50’sinde kapsamı flu bırakıp sonra sahada krize davetiye çıkartıyorsunuz? Proje yöneticileri: Neden rüzgâr planını ve zemin raporunu son gün masaya koyuyorsunuz?
Son Söz
“1 vinç ne kadar?” sorusunu bir daha sorduğunuzda, arkasından şu cümleyi ekleyin: “Şu şartlarda, şu kapsamla, şu risk yönetimiyle…” O zaman fiyat konuşması nihayet gerçek olur. Gerçek olmayan tek şey, rakamın tek başına bir şey ifade ettiği masalıdır.
::contentReference[oaicite:0]{index=0}